Kaplica pod wezwaniem św. Krzyża w Grodzisku Mazowieckim

Kaplica we współczesnej lokalizacji

Kaplica pod wezwaniem Świętego Krzyża mieści się na Placu Zygmunta Starego tuż obok kościoła św. Anny. Została  zbudowana w 1713 r. staraniem miejscowego proboszcza Franciszka Rogowskiego jako wotum dziękczynne za ustanie epidemii cholery. 

W XVIII w. epidemie często nawiedzały okolice Grodziska; najcięższa miała miejsce w 1708 r., a tuż po niej pojawiały się nawroty w 1709 i 1711 r. W ich wyniku, oraz klęski głodu, znacznie zmalała liczba mieszkańców miasta. 

W 1776 r. kaplica była przebudowana i prawdopodobnie mniej więcej w tym okresie stałą się kaplicą przedpogrzebową. 

Ceglany barokowy budynek powstał na planie czworokąta, z dwufilarowym podcieniem od frontu. Kaplica jest otynkowana w narożach z uproszczonymi pilastrami, a czterospadowy dach w oryginale pokryto dachówką z arkadką na sygnaturkę w zwieńczeniu. Obecnie dach pokryty jest blachą.

Kaplica na początku XX w.

Kaplica była restaurowana w 1839 r., a w 1962 r.  została wpisany do rejestru zabytków. Budynek pierwotnie znajdował się na rogu obecnych ulic Sienkiewicza i Kościuszki, jednak w listopadzie 1995 r. został przeniesiony na obecne miejsce. 

Źródła informacji: 

Gminna ewidencja zabytków Miasta i Gminy Grodzisk Mazowiecki. WGS84, Warszawa (dokument elektroniczny)

Przenosiny kaplicy w 1995 r. (zdjęcia ze strony www.grodzisk.pl)