Bartniaka i Kobiałki zamach na Iwana Aleksandrowa (17 VI 1910 r.)

Grodziski dworzec był świadkiem krwawych wydarzeń z historii Polski. Początek XX w. zapisał się w historii miasta epizodami z walki z caratem.
Dworzec współcześnie
W marcu 1910 r. do Grodziska przyjechał Władysław Bartniak - członek Organizacji Bojowej PPS Frakcji Rewolucyjnej. Bartniak ukończył kurs bojowy, oraz specjalny kurs dla "bombistów" w Krakowie, a w Grodzisku miał wykonać zamach na naczelnika straży ziemskiej powiatu błońskiego kapitana Iwana Aleksandrowa, słynącego z okrucieństwa i stosowania tortur. Po trzech miesiącach przygotowań razem z Józefem Kobiałko, w dniu 17 VI 1910 r. przeprowadzili zamach bombowy na stacji kolejowej w Grodzisku. Bomba jednak nie zabiła Aleksandrowa, a odłamki poraniły Bartniaka i Kobiałkę.

Paweł Hulka-Laskowski w książce Mój Żyrardów tak opisuje Bartniaka i sam zamach: „Uważałem go za dziwaka, ale pewnego czerwcowego poranka, gdy po śniadaniu zasiadłem do pracy a żona poszła na pocztę po listy i pisma, usłyszałem nagle potężny wybuch, a wślad za nim odgłosy licznych strzałów. Na stacji kolejowej coś się stało. Ludzie powybiegali z domów i spoglądali po sobie z niepokojem. Po chwili było wiadomo, że to rzucono bombę na kapitana żandarmów, Aleksandrowa, człowieka wyjątkowo niegodziwego, który z sadystycznym upodobanie znęcał się nad robotnikami żyrardowskimi. Miał wyjechać do Warszawy i w chwili, gdy wkraczał na peron, dosięgła go bomba. Jeden strażnik z jego konwoju zabity, drugi ciężko ranny. Stałem przy otwartym oknie i nagle na pustej uliczce zaturkotała dorożka, a w niej śmiertelnie blady i okrwawiony siedział Aleksandrow bez czapki. Strzelanina na stacji trwała dość długo.”

Kobiałce udało się uciec i przedostać do Galicji. Ciężej ranny Bartniak, nie mogąc uciekać zaczął strzelać do strażników. W wyniku wymiany ognia został ciężko ranny, a następnie aresztowany i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskie gdzie zmarł z powodu gruźlicy 2 VI 1911 r. Pośmiertnie, już w Niepodległej Polsce, został odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami.

Pamięć o Bartniku została trwale zapisana w historii miasta. W 1936 r. na wniosek radnych z PPS Rada Miejska Grodziska Mazowieckiego zmieniła nazwę ulicy Poprzecznej na W. Bartniaka. Ulica ta prowadzi w kierunku dworca kolejowego...

Źródła informacji: euteka.pl i wikipedia.pl
Julia Freyer, Zamach na kapitana Aleksandrowa w Grodzisku, "Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce" Nr 4 z 1935 r.
Władysław Bartniak
(za Wikipedią)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Komentarze i uwagi - mile widziane.